Θεογεννήτωρ Μαρία …ένα μικρό ιστορικό
Συμφωνικό Βυζαντινό έργο σε μουσική του ΜΑΡΙΟΥ ΤΟΚΑ σε κείμενα του Αγιορείτη Μοναχού Γεράσιμου Μικραγιαννανίτη υμνογράφου του εν Χριστώ Εκκλησία
Είναι ένα έργο σύγχρονο συμφωνικό που έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο, το οποίο αγαπήθηκε από τον κόσμο και το οποίο παρουσιάστηκε σε πολλές εκδηλώσεις όπως στον Προαύλιο χώρο της Μητρόπολης Αθηνών, στον Πειραιά, στην Παναγία της Σουμελάς, στο Μέγαρο Αθηνών, της Θεσσαλονίκης, στην Πάτμο, στην Παναγία της Τήνου, στο Ηρώδειο, σε όλες τις πόλεις της Κύπρου αλλά και στον εσωτερικό χώρο του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Στεφάνου της Βιέννης (το 2002) και της Μπρατισλάβας.
Ο Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης γεννήθηκε στη Β. Ήπειρο το 1904 και μακαρίστηκε στη Σκήτη της Μικράς Αγίας Άννης το 1991. Προικισμένος εκκλησιαστικός ποιητής άφησε πλούσιο έργο, κατονομάστηκε από το Πατριαρχείο Υμνογράφος της Εκκλησίας.
Ο Μάριος Τόκας το 1995 σε μια επίσκεψη στο άγιο όρος διάβασε τους ύμνους του, που τον γοήτευσαν. Δούλεψε, πάνω τους συνεπαρμένος, δένοντας τους βυζαντινούς ήχους με την μελωδία της ψυχής του, μια πραγματική μουσική ανάταση .
Τι είπε ο Μάριος Τόκας για το συγκεκριμένο έργο του:
«Ανακάλυψα τις μελωδίες που ήταν κρυμμένες πίσω από τους στίχους, συνειδητοποίησα τη δύναμη του λόγου και βέβαια τα μηνύματα. Κι αν θέλετε, νιώθω πως και σ’αυτή την περίπτωση τραγούδια έγραψα. Η επαφή μου με τον χώρο της σκήτης της Μικράς Αγίας Άννας του Αγίου Όρους που έζησε και δημιούργησε ο υμνογράφος Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, ένα τοπίο μοναξιάς, μαγείας, με την θάλασσα να απλώνεται κάτω από την απόκρημνη χαράδρα, η συγκλονιστική επαφή με τόμους χειρογράφων, η θεία μυρωδιά και λειτουργία στο μικροσκοπικό εκκλησάκι της Σκήτης, όλα αυτά τα στοιχεία που με έστελναν συνεχώς ένα βήμα μπροστά στη μελοποίηση.
Τις στιγμές της σύνθεσης όλα κυλούσαν με μια μαγεία και σιγουριά σε σημείο που να μην προλαβαίνω να καταγράψω στο πεντάγραμμο τη μια μελωδία και ερχόταν η άλλη. Αυθόρμητο και ορθολογικό δεν έχουν αυτόνομη ισχύ την ώρα της δημιουργίας
Η ρίζα είναι μεγάλη υπόθεση. Δεν τρέφει μόνον, δημιουργεί.»
«Ο Μάριος Τόκας πάντα στηριγμένος στις ρίζες της μουσικής μας παράδοσης, πάντα εκτιμώντας και αναγνωρίζοντας το έργο των συναδέλφων του μουσικών, προηγούμενων και σύγχρονων, δημιούργησε και δημιουργεί έργα γνήσια ελληνικά. Οι μελωδίες του, έχουν κάτι από τον ουρανό, τη θάλασσα, τον ίδιο το βράχο του Άθω.»
Μίκης Θεοδωράκης, Αθήνα 25.3.1998